1- چه چیزی سلول لیتیوم 18650 (مورد استفاده در باتری لپ‌تاپ و سایر باتری‌های پرتابل) را از بین می‌برد؟
یکی از شایع‌ترین دلایل آسیب سلول‌های لیتیومی شارژ بیش از حد است. هنگامی که دستگاه (مثل لپ‌تاپ) برای مدت طولانی به برق متصل می‌ماند، سلول‌ها ممکن است بیش از حد شارژ شوند و طول عمرشان کاهش یابد. برای جلوگیری از این مشکل، نظارت بر فرآیند شارژ و جدا کردن سیم برق در هنگام شارژ کامل باتری اهمیت زیادی دارد.
در بسته‌های باتری، ممکن است یک یا چند سلول خراب شود و بازدهی کل باتری را از کار بیندازد.
همچنین کانکتور این نوع باتری‌ها می‌تواند دچار مشکلاتی مانند سولفاته شدن در اثر رطوبت شود.
این سلول‌ها در برخی موارد قابل تعویض هستند و پس از جایگزینی سلول معیوب، احتمالاً میکروچیپ باتری هم نیاز به ریست یا پروگرام مجدد خواهد داشت.
سلول‌های 18650 معمولاً به این دلایل از کار می‌افتند:
- گذشت بیش از دو سال از تاریخ تولید و عدم استفاده مناسب
- کیفیت پایین سلول و ضعف یا خرابی تدریجی آنها
- قرار گرفتن طولانی در معرض دمای بالا (مثل گرمای لپ‌تاپ)
- روند شارژ و دشارژ نادرست
- نم و رطوبت محیط که به مدار و سلول‌ها آسیب می‌رساند
عیب‌یابی و تعویض سلول‌های لیتیومی 18650
اگر قصد تعمیر یک باتری لیتیومی از جمله تعمیر باتری لپ‌تاپ یا تعویض سلول‌های 18650 آن را دارید، باید سلول‌ها را جدا کرده و تک‌تک با مولتی‌متر یا تستر باتری بررسی کنید. سلول‌های ضعیف را می‌توان با سلول‌های سالم جایگزین کرد، البته با رعایت قطبیت و استانداردهای ایمنی.
نکته مهم اینکه سلول‌های بی‌کیفیت و تجاری ارزان‌قیمت (غیر از برندهایی مثل سامسونگ، ال‌جی یا پاناسونیک) ارزش تعمیر یا جایگزینی ندارند. در صورت تعویض، سلول جدید فقط برای مدتی کوتاه مشکل خراب شدن باتری لپ‌تاپ را رفع خواهد کرد.
قبل از تعویض، حتماً ولتاژ و ظرفیت سلول‌ها تست شود (ولتاژ سالم 3.6 تا 4.2 ولت، ظرفیت بالای 2000mAh). اگر ولتاژ کمتر از 2 ولت باشد، سلول مرده است. تست‌های دقیق‌تر نیازمند چندین چرخه شارژ و دشارژ است.
تعویض سلول‌های 18650:
- خرید سلول جایگزین با کیفیت و هم‌مشخصات
- لحیم‌کاری صحیح و رعایت قطبیت
- بستن مجدد پک باتری و تست عملکرد نهایی
درباره تراشه باتری:
پک‌های باتری (از جمله باتری لپ‌تاپ) علاوه بر سلول‌های 18650، تراشه‌ای دارند که اطلاعات سلامت و شارژ را به سیستم عامل منتقل می‌کند. در صورت تعویض سلول‌ها، ممکن است این تراشه نیاز به ریست یا بازنویسی داشته باشد.
⚠️ این فرآیند بسیار تخصصی و خطرناک است چون سلول‌های لیتیوم 18650 بسیار اشتعال‌پذیر هستند و حتی امکان انفجار وجود دارد. بنابراین، توصیه می‌شود کار تعمیر و تعویض سلول‌ها فقط توسط متخصصان و در شرایط ایمن انجام شود.
