چرا تعمیر مادربرد رایانه اهمیت دارد؟! مادربورد به عنوان اصلی‌ترین و مهمترین قسمت رایانه‌ها شناخته می‌شود. مادربرد لپ تاپ و یا مین برد کامپیوتر هر دو به منظور اتصال قطعات طراحی و ساخته شدند. مادربرد به عنوان یک صفحه الکترونیکی، مانند هر قطعه الکترونیکی و یا حتی هر کدام از قطعات دیگر سیستم کامپیوتری دچار عیب و ایراد می‌شود. اگر مادربرد در کار نباشد به طور کلی شما سیستم کامپیوتری نخواهید داشت و اگر یک بخش آن دچار ایراد شود کل سیستم درگیر اختلالات و حتی از کار افتادگی خواهد شد.
مهم ترین مشکلات و ایرادات مادربرد چیست ؟!
یک سری از مشکلات تقریبا طبیعی هستند و پس از مدتی اتفاق می‌افتد. این مشکلات و ایرادات از استهلاک ناشی می‌شوند. مشکلات پیش آمده به خاطر استفاده از رایانه در طول سال‌ها کاملا طبیعی خواهد بود. این ایرادات ممکن است در اثر حرارت سیستم آیا نوسانات برق بروز دهد.
خطاهای کاربر: برخی از مشکلات مانند به هم ریختن تنظیمات بایوس به خاطر دستکاری‌های کاربر اتفاق می‌افتد. یک سری از ایرادات نیز مربوط به باز و بسته کردن ناصحیح مادربرد است. برد لپ تاپ و یا کامپیوتر رومیزی تفاوتی ندارد. اگر مادربرد به درستی بسته نشود سیستم را با اختلالات اساسی مواجه می‌کند.
در ادامه چند نکته مهم درباره عیب یابی تعمیر مادربرد ( انواع رایانه ) نکات مهمی را خدمت شما عرض خواهیم کرد. در ایتدا بهتره خیلی کوتاه با مادربرد و اهمیت سلامت آن آشنا شویم
چرا سلامت مادربرد اهمیت دارد؟!
مادربرد یا مین برد هرچی که اسمش هست این اصلی‌ترین قطعه برای یک سیستم رایانه‌ای به حساب می‌آیدبه طوری که تمام قطعات رایانه روی آن نصب شده و حتی همه چیز به آن بستگی دارد. مادربوردها به طور مستقل یک قطعه الکترونیکی کامل به حساب می‌آیند اما در عین حال بدون پردازنده CPU و حافظه های اصلی مانند حافظه دسترسی تصادفی -رم ؛ مادربرد نمی تواند کاری انجام دهد. همچنین مادربرد باید سالم باشد تا قطعات رایانه نیز به درستی کار کنند. در ادامه بهتر است کمی با وظایف مادربرد سالم آشنا شویم تا بتوانیم درباره مشکلات آن توضیح دهیم.
وظیفه یک مادربرد سالم چیست ؟!
مادربرد در واقع یک مدار مجتمع برای رایانه است. اگرچه این برد الکترونیکی چند لایه با فناوری‌های فوق پیشرفته ای طراحی و ساخته شده اما هدف اصلی از طراحی و ساخت آن برای برقراری ارتباط بین قطعات مختلف همچین کارایی صحیح و به موقع قطعات است.
مادربرد خودش یک قطعه الکترونیکی مستقل است اما برای کار کردن رایانه به وجود سایر قطعات اصلی مانند پردازنده‌ها و حافظه‌های سالم نیز نیاز است. در عین حال سلامت و هماهنگی سایر قطعات نیز برای کارکردن درست یک مادربرد سالم بسیار مهم است.
وظایف و کارایی مادربرد: سلامت مادربرد برای کارکرد صحیح آن و عملیات های وابسته مانند فرایند بوت شدن اهمیت دارد. همچنین برای کارکرد صحیح قطعات نیز اهمیت دارد. مادربرد های جدید و قدیمی از نظر این فرایند ها کمی متفاوت هستند. به طور مثال نسخه های مختلفی برای بایوس عرضه شده اما هنوز هم وظیفه بوت شدن سیستم بر عهده مین بورد است.
اتصال قطعات: انواع پردازنده‌ها مانند پردازنده اصلی CPU یا واحد پردازش گرافیکی APU , GPU و انواع حافظه‌ها مانند حافظه ذخیره سازی دیتا H.D.D – S.S.D و حافظه موقت RAM از طریق مادربرد با یکدیگر اتصال و ارتباط پیدا خواهند کرد.
امکان برقراری ارتباط با کاربر: مادربرد سالم امکان ارتباط بین کاربر و رایانه را نیز فراهم می کند. مادربرد از طریق ماوس و صفحه کلید و نمایش دادن خروجی تصویر امکان ارتباط و ورودی داده ها و نمایش داده ها را فراهم می کند.
تفاوت قطعات و کارایی مادربردهای قدیمی و مادربردهای جدید
مادربردهای قدیمی اصطلاحا ماژولار بودند اما مادربردهای امروزی به طور قابل توجهی به بردهای تکامل یافته‌تر تبدیل شده‌اند به طوری که قطعاتی که سابقاً جدا بود نیز روی مادربرد مونتاژ می‌شود. تکنولوژی‌های جدیدی که بر مبنای نانو فناوری و چیزی به نام سامانه روی یک تراشه طراحی و پیاده سازی شده است باعث می‌شود رایانه‌های امروزی سرعت بیشتری داشته باشند مصرف انرژی آنها پایین بیاید و طبیعتاً خنک‌تر کار کنند.
مادربردها سابقاً به عنوان یک برد مجتمع شناخته می‌شدند که قطعات مختلف روی آنها مونتاژ می‌شد و دارای پل شمالی و پل جنوبی بود تا ارتباط بین قطعات داخلی و قطعات بیرونی که از طریق پورتال و اتصالات به آنها متصل می‌شد را برقرار نمایند. امروزه یک رایانه رومیزی به اندازه پاور یا همان منبع تغذیه برق یک کیس کامپیوتر ۱۰ سال پیش وزن و ابعاد دارد و حتی قطعاتی که سابقاً از طریق اسلات‌ها روی آن نصب می‌شد امروزه به طور آنبورد روی این برد الکترونیکی شگفت انگیز مونتاژ شده است!
مادربردهای جدید کمتر خراب می شوند
مادربردهای امروزی از سامانه‌های روی تراشه بهره می‌برند . این به نفع کاربران است زیرا مصرف انرژی را کاهش داده به همین خاطر دما پایین آمده و عمر مفید سیستم و حتی باتری و شارژر آن افزایش پیدا می‌کند. مادربرد های جدید کم تر خراب می شوند اما فناوری های جدید روند عیب یابی تعمیر آن را سخت‌تر می‌کند.
مشکلات و ایرادات مادربورد لپ تاپ و رایانه رومیزی؛ شباهت ها و تفاوت ها
بسیاری از مشکلات شایع مادربرد های قدیمی و جدید دچار تفاوت های اساسی شده اما در رایانه‌های قابل حمل مانند لپ تاپ و نوت بوک و رایانه‌های رومیزی تقریبا مشابه هستند. البته تفاوت‌های کلیدی و اساسی در روند عیب یابی و تعمیر مادربرد لپ تاپ و کامپیوتر وجود دارد. و این به خاطر تفاوت در ساختار این بردهای الکترونیکی است. لیست شایع‌ترین مشکلات مادربرد به شرح زیر است
- ایرادات مربوط به پورت‌ها و درگاه‌های ورودی مانند مشکلات درگاه usb که برای هر دو مادربردهای کامپیوتر و لپ تاپ پیش می‌آید.
- مشکلات مربوط به سیستم بایوس که روی مادربرد قرار گرفته و ممکن است به آپدیت و یا پروگرام نیاز داشته باشد.
- ایرادات مربوط به برخی از قطعات الکترونیکی نصب شده روی برد مانند مشکلات خازن‌ها و ترانزیستور
- ایرادات لحیم سردی مثل مشکلاتی که برای پایه چیپست‌ها اتفاق می‌افتد البته این نکته برای چیپست گرافیک لپ تاپ کمی بیشتر شایع است
- برخی از مشکلات مانند ایراد کانکتور فلت لپ تاپ که به عنوان موارد مربوط به تعمیرات لپ تاپ شناخته می‌شود
- برخی از ایرادات اتصال کوتاه که در اثر آب خوردگی و یا به خاطر گرد و غبار رسانا اتفاق می‌افتد.
آنچه به تعمیرات مربوط است!
مادربرد رایانه‌های رومیزی به علت فضای کافی که برای طراحی و خنک‌سازی آن وجود دارد کمتر دچار مشکلات مهم ناشی از حرارت می‌شوند. همچنین از نظر تعمیرپذیری به نوعی بهتر هستند. حتی تعمیر و تعویض تراشه‌ها و چیپست‌ها بعضاً راحت‌تر است.
حتی باز کردن مادربرد یک کیس رومیزی خیلی راحت‌تر از باز کردن مادربرد یک لپ تاپ است. این قضیه زمان تعمیر کامپیوتر را نسبت به زمان عیب یابی و تعمیرات لپ تاپ نیز کاهش می‌دهد.
تفاوت پورت ها و اتصالات
در مادربرد کیس رومیزی تعدادی پورت قابل استفاده برای اتصال ماوس و کیبورد وجود دارد اما این کار در مادربرد لپ تاپ از طریق پورت ها و کانکتورها انجام می شود برای همین بازکردن لپ تاپ به طوری که به این پورت ها و اتصالات آسیبی نرسد بسیار مهم است. در ادامه برخی از مشکلات مهم مانند خراب شدن کیبورد لپ تاپ به علت خرابی در همین کابل های فلت یا کانکتورها اتفاق می افتد.
نکات مهم مربوط به عیب یابی
در ادامه درباره نکات مهم مربوط به عیب یابی مادربرد توضیحاتی نوشته ام و امیدوارم برایتان مفید باشد.
آیا همه‌ی قطعات مهم به درستی روی مادربورد نصب شده‌اند؟
اگر قطعات اساسی مانند رم و پردازنده به درستی نصب نشوند، ممکن است مشکلاتی در مادربورد ایجاد شود. این مشکلات می‌توانند منجر به ناپایداری سیستم در بهترین حالت یا حتی عدم روشن شدن سیستم در بدترین حالت شوند. حتی حافظه RAM، کارت گرافیک، پردازنده و سایر قطعات اضافی نیز اگر به درستی نصب نشوند می‌توانند این مشکلات را ایجاد کنند.
گاهی اوقات، نصب قطعات به طرز نادرست مانند نصب رم به صورت معکوس یا در مکان نادرست، مشکلات را ایجاد می‌کند. بنابراین اگر فکر می‌کنید با مشکل مواجه هستید، بهتر است این موارد را چک کنید.
مشکلات تصویر ناشی از مادربورد
اگر امکانش هست ( رایانه های رومیزی ) کارت گرافیک خود را بررسی کنید؛ اکر مشکل سخت افزاری وجود ندارد به طور معمول، بهتر است آن را دوباره نصب کنید. برای این کار، کابل‌های برق را جدا کنید، سپس پیچ‌های نگه‌دارنده PCI را باز کنید و بر روی قسمت‌های نصب‌کننده نزدیک به درگاه PCI Express فشار دهید و کارت را خارج کنید. سپس آن را با دقت دوباره درون درگاه قرار دهید و مطمئن شوید که قطعه نصب‌کننده به درستی در محل قرار گرفته است.
مشکلات رم مربوط به مادربورد
در مورد رم، دو قطعه پلاستیکی را باید در هر دو طرف هر شریحه رم نصب کنید. اینها باید به زاویه 90 درجه نسبت به مادربورد قرار گیرند و باید با دقت درون علائم موجود در هر دو طرف شریحه‌های رم شما قرار گیرند. اگر هر یک از این قطعه‌ها کمی منحرف باشند، رم به درستی نصب نمی‌شود.
مشکلات اتصال پردازنده را بررسی کنید
نصب پردازنده کمی پیچیده‌تر است، اما ارزش چک کردن دارد. باید پیچ‌ها و درگاه‌های موجود بر روی پردازنده و مادربورد را به درستی هماهنگ کنید. پس از درون رفتن پردازنده، باید به صورت صاف درون سوکت قرار گیرد و همچنین باید سیستم خنک‌کننده پردازنده را به طور محکم نصب کنید.
برای مادربرد کیس؛ آیا قطعات مادربرد مشکلی دارد؟
مادربردها پر از خازن ها و اتصالات لحیم شده هستند که داده ها و برق را از یک قسمت برد به قسمت دیگر هدایت می کند. مادربرد نسبت به سطح کیس PC با یک سری پایه های رزوه ای که حدود یک چهارم اینچ ضخامت دارند بالا نگه داشته می شود. اینها به این دلیل وجود دارند که مادربرد را از سایر قطعات فلزی و سطح فلزی کیس جدا نگه دارند.
نحوه اتصال را بررسی نمایید
اگر مادربرد با این قسمت اتصال کوتاه پیدا کند باعث اختلال در عملکرد سیستم یا حتی آسیب دیدن اجزای آن خواهد شد.
اگر مادربرد را تازه نصب کرده ید و روشن شده و ناگهان خاموش می شود حتما نحوه نصب مادربرد را بررسی کنید.
حتما بررسی کنید که از پایه هایی استفاده کرده اید که مانع از تماس مادربرد با کیس می شود و مطمئن شوید که قسمت های پوشیده نشده مادربرد به سمت داخل کیس خم نشده باشد. همچنین بررسی کنید که تمام سیم کشی های داخلی به درستی با روکش لاستیکی یا پلاستیکی محافظت شده باشد.
اگر هنوز مطمئن نیستید که مشکلی وجود دارد یا خیر، کل مین بورد رایانه را از کیس جدا کرده و آن را روی میز خود با تمام اجزای جدا شده بازسازی کنید تا بتوانید به راحتی تشخیص دهید که مشکل از کجا رخ می دهد.
برای مادربرد کامپیوتر : کانکتورهای مادربرد را بررسی کنید
دکمه پاور روی کیس کامپیوتر از طریق یک سیم نازک و دو پین همراه با سایر کانکتورهای پنل جلویی مانند دکمه‌های راه‌اندازی مجدد، چراغ‌های LED پاور و چراغ‌های فعالیت هارد به مادربرد وصل می‌شود. بدون این اتصال مهم وقتی دکمه پاور را فشار می دهید، کامپیوتر شما راه اندازی نمی شود. این مشکل به این دلیل است که در صورت فشار دادن دکمه پاور هنگامی که سیم به پین های مناسب روی مادربرد متصل نیست، مادربرد دستوری برای پاور کردن دریافت نمی کند.
سیم ها را از پانل جلویی به مادربرد دنبال کنید و مطمئن شوید که کانکتورهای دکمه پاور (گاهی اوقات با علامت های a + و a – نشان داده می شوند) به درستی وصل شده اند. اگر شک دارید، همه آنها را بردارید و قبل از اینکه بقیه را دوباره وصل کنید مطمئن شوید که پین های مربوط به دکمه های روشن/خاموش در جای درست خود قرار دارند .
همچنین برای مادربرد لپ تاپ باید فلت اتصال کلید پاور را بررسی کنید.
بهترین راه حل تعمیر مادربرد لپ تاپ چیست ؟!
بررسی مشکلات و تعمیر کردن مادربرد لپ تاپ یک کار کاملا تخصصی است نیاز به تخصص و تجهیزات کارگاهی کامل دارد. اصلا توصیه نمی‌کنیم که مادربرد دستگاه را دستکاری نموده و مثلاً روی آن لحیم کاری و کارهای متفرقه انجام دهید. اگر دوست و یا تعمیرکاری گفته که مادربرد لپ تاپ شما مشکل دارد در اولین فرصت به مراکز تعمیرات لپ تاپ مراجعه نمایید. با تشکر از حوصله‌ای که برای خواندن این مقاله به خرج دادید. اگر سوال یا نظری هست حتما در بخش کامنت‌ها در پایین همین صفحه بنویسید تا به آن پاسخ دهیم.
